Tôi sinh ra trong một gia đình có năm anh chị em nghèo. Tuổi thơ tôi trôi qua cũng bình dị, giản đơn như chính căn nhà gia đình tôi sống, như công việc hàng ngày ba mẹ tôi làm và những bộ quần áo trên người mà anh chị em chúng tôi mặc qua từng mùa đông, mùa hạ.
Có khi ngồi cạnh mẹ bên bếp lửa nấu nồi nước sôi, tôi hay ngô nghê thắc mắc “ Mẹ à, nhà mình có anh cả rồi, sao mẹ còn sinh nhiều thế, những năm anh chị em. Mẹ giỏi thật!”
Tôi cứ hỏi vậy chứ tôi biết, ngày xưa ba mẹ sinh đông con cũng một phần vì hồi ấy có cái chế độ mỗi nhân khẩu trong một gia đình được chia một sào hai ruộng. Thế là ba mẹ cố đẻ, cho có nhiều ruộng đất cày cấy. Vì ngày ấy, mảnh ruộng là tất cả những gì người ta có để gieo mầm những ước mơ, những hi vọng. Dù có đôi khi, chỉ là những hi vọng về một mùa cả gia đình không ai lo bị đói.
Từ khi tôi biết nhớ, chẳng hiểu sao trong bốn anh chị em còn lại, những kí ức về chị lại nhiều hơn cả. Rõ ràng như chính những kí ức về tôi, của tôi.
Chị sinh sau anh cả, nghĩa là có thể coi chị là chị cả của ba con nhóc chúng tôi. Mẹ đẻ nhiều, lại mau nữa, cách nhau hai năm một. Nhưng vì thời gian đều phải dành đi làm cho hợp tác xã nên chúng tôi đứa lớn đứa bé tự trông lấy nhau. Ngày ấy tôi bé xíu, chị hơn tôi bốn tuổi nhưng cũng mảnh khảnh chẳng lớn hơn đứa em là mấy. Tôi hay khóc đòi theo mẹ ra đồng, chị lại phải dắt tôi chạy sang nhà hàng xóm chơi cùng đám trẻ con khác, có đồng xu nào dành dụm chị cũng để dùng cho những lúc tôi khó dỗ như thế .Thậm chí có hôm, tôi mè nheo dữ quá không dỗ được, chị lại hớt hải chạy sang nhà bác hàng xóm mua chịu cho tôi vài viên kẹo…
Tôi nhớ ngày đâu tiên tôi biết đến mái trường và sách vở là do chị đưa đi. Hôm ấy là một ngày thu nắng vàng óng ả. Tôi nhảy chân sáo trên con đường làng dù lần đầu tiên tôi đi xa đến vậy. Đến đầu Phố, chị dừng lại mua cho tôi một cái túi nhỏ để đựng tập vở cùng cây bút. Chị xoa đầu tôi và dắt tôi đến tận cửa lớp học, đứng nhìn một lúc lâu rồi mới ra về. Năm ấy, chị tôi mười tuổi…
Nhà đông anh em, nhưng ba mẹ chẳng nỡ để cho đứa nào phải nghỉ học. Và cả năm đứa chúng tôi, như ý thức được về chính hoàn cảnh của mình nên đều siêng năng chăm chỉ. Chị tôi chăm học và học giỏi. Dù ngày mùa hạ nào chị cũng dậy sớm từ bốn giờ sáng đi bắt giun về nuôi một đàn ngan trong vườn, chiều nghỉ học lại ra đồng giúp mẹ. Mùa đông đến chị ra đi nhặt nhạnh từng cành củi táo, củi găng về đun hay sưởi ấm. Bó củi to trên đầu chị đội liêu xiêu như bóng chiều mùa đông những ngày hiếm hoi có nắng.
Năm chị học lớp chín, chuẩn bị thi lên cấp ba thì gia đình gặp chuyện không may. Chẳng là ba tôi có vay một số tiền để chăn nuôi những mong đổi vận. Ấy vậy mà đàn lợn gia đình tôi dồn cả vốn liếng vay mượn, dồn cả tâm huyết chăm sóc ấy lại gặp phải đợt dịch lăn ra chết cả. Hôm ấy ba mẹ tôi cãi nhau to, như bất kì những gia đình nghèo nào trong xóm khi gặp phải những cơn bí bách cùng cực. Tôi vẫn nhớ mãi đôi mắt mẹ buồn thẳm khi nhìn chuồng lợn trống không. Chị em tôi đi học về mà chẳng đứa nào dám nói một lời, chỉ lẳng lặng vét những hạt gạo trong vò chuẩn bị bữa cơm tối đạm bạc nhất.
Vài hôm sau đó, tôi thấy những bao thóc dựng trong góc buồng và cả mớ thóc trong thùng sắt nữa bị đem ra phơi phóng sàng sảy lại. Một lát sau đó có người đến cân đong rồi đem cả chúng đi. Tôi nấp sau cánh cửa gỗ sờn, đôi mắt ngơ ngác nhìn chị. Chị tôi khẽ lắc đầu.
Rồi buổi sáng hôm sau nữa, mấy chị em rục rịch chuẩn bị đến trường. Chị tôi cứ chần chừ mãi. Tôi giục chị. Chị bảo chúng tôi đi trước, hôm nay chị xin nghỉ ở nhà có việc. Tôi chẳng nghi ngờ nên ngoan ngoãn nghe lời. Dù hôm đó, tôi chẳng có chị dắt tay trên con đường mà tự nhiên vắng chị trở nên xa xôi quá đỗi.
Buổi tối, thầy giáo chủ nhiệm của chị đến tìm gặp ba mẹ tôi. Như mọi lần đoán định nhà có sự gì không bình thường xảy ra, tôi đứng nép sau cánh cửa vểnh tai nghe ngóng. Tôi nghe thầy bảo với mẹ tôi cố để cho chị đi học tiếp, thầy bảo thầy tiếc một học trò như chị. Mẹ tôi rớm nước mắt. Còn chị, nấp kín trong buồng không dám ra mặt. Khi thầy đã về rồi. Tôi chạy vào buồng tìm chị. Chị tôi đang khóc. Hai tay chị bưng lấy mặt. Chị khóc không thành tiếng to như tôi nhưng tôi biết chị khóc. Vì nền đất nơi chị đang đứng ẩm ướt cả một góc. Năm ấy, chị tôi mười sáu tuổi.
Thế rồi từ đó, mùa hè chị đi bán bỏng ngô ở các chợ trong huyện. Mỗi khi đi học về buổi trưa, là tôi biết chị cũng sắp về nên ngóng đợi từ đầu ngõ. Chị sẽ mang về cho chúng tôi mỗi đứa một con tò he, một quả dưa lê hay cái thứ gì đó ăn được. Tôi lại líu lo chạy đi ra tận cánh đồng làng khoe mẹ chị đã về, chị bán hết hàng, chị mua cho chúng tôi cái này cái nọ.
Mùa đông, chị phải đi xa hơn và phải dậy sớm hơn nhiều. Chị cùng vài cô gái cùng tuổi như chị và nghèo như gia đình chúng tôi rủ nhau lên Hà Nội bán táo quà. Táo gia đình tôi tự trồng được. Ban chiều mẹ đã hái mấy bao, lựa những quả to đẹp nhất cho vào một cái làn to. Sáng sớm tầm ba giờ, khi tất cả mọi thứ vẫn đang say sưa kể cả những chú gà ưa dậy sớm nhất. Chị tôi đã thức dậy. Chị chằng làn táo lên xe đạp, cùng vài người bạn đạp xe qua con đường hơn bốn mươi cây số từ Hưng Yên lên tận Hà Nội. Chị kể chị hay bán ở khu vực lăng Bác, ven hồ Gươm. Đến giờ mỗi lần nhớ về chị, tôi vẫn chẳng thể hiểu một cô gái mười sáu tuổi mảnh khảnh như chị lại có thể đạp chiếc xe đạp cọc cạch một đoạn đường xa như vậy trong mùa đông rét mướt đến thế.
Chị tôi xinh, nên như bao cô gái khác chị cũng đôi khi điệu đà. Chị giấu trong túi nhỏ chiếc gương con con . Để thi thoảng những buổi chiều rảnh rỗi chốc lát ,chị lại mang ra hiên nhà lén ngắm mình rồi cười nụ. Mỗi lần nhớ về chị, tôi hay hình dung chị với sắc tím có lẽ bởi tôi thấy chị trong những buổi chiều như vậy. Chị hay mặc chiếc áo cánh có những bông hoa tím nho nhỏ, tím như những bông hoa xoan nơi đầu hè rơi rụng miên man trong những buổi chiều chị ngồi soi gương như thế.
Chị cứ vậy, nhẹ nhàng và kín đáo như một bông hoa đồng nội. Cho đến ngày có người đến nhà tôi, hỏi xin đem bông hoa chị mang về vườn nhà mình.
Chị tôi lấy chồng. Năm ấy chị tôi mười chín tuổi………..
Chị lấy chồng xa. Một anh chàng hiền lành cùng quê nhưng đã vào nam sinh sống nhiều năm. Anh yêu chị tôi thật lòng. Tôi chẳng bao giời hoài nghi điều đó! Vì tôi không bao giờ tin có người lại không yêu chi tôi được…Thế là cánh đồng xa chị, phiên chợ quê nghèo xa chị và chúng tôi xa chị. Chị đến với núi rừng của những bạt ngàn hoa cà phê trắng tinh khôi. Trắng như màu áo chị ngày về nhà chồng và như tâm hồn chị ở lại với tất cả những gì chị từng gắn bó.
Chị đi làm con của bố mẹ khác, làm chị của những đứa em khác…. Chị có quên chúng tôi? Tôi buồn nhưng không sợ. Tôi biết, chị chẳng bao giờ quên chúng tôi.
Chị vẫn hay gọi điện cho mẹ hỏi thăm cả nhà. Chị thi thoảng gửi cho chúng tôi những khoản tiền nho nhỏ. Chị vẫn biết nhà mình nghèo, chị vẫn biết bố mẹ mình là nông dân vất vả, chị vẫn biết chị có ba cô em gái còn đi học….Chị biết!
Tôi viết những dòng này vào một ngày đầu tháng ba xuân, mùa hoa xoan nở. Những bông hoa tim tím dung dị, âm thầm tỏa hương làm tôi nhớ chị đến lạ. Và khi bên tai tôi vẫn văng vẳng đâu đây lời ca mà tôi vẫn ngỡ dành riêng cho chị mình.
“ Thế là chị ơi.
Rụng bông hoa gạo.
Ô hay!
Trời không nín gió.
Cho ngày chị sinh.
………………”
Em gái.
Dành tặng chị với tất cả những gì yêu thương nhất!
………Hết……...
